Welke soorten adaptaties zijn er?

Er zijn veel verschillende vormen van adapteren, en ook veel verschillende manieren om naar adaptaties te kijken. Op deze pagina ga ik jullie vertellen over de verschillende soorten die Margherita Laera beschrijft in de inleiding van haar boek Theatre and Adaptation - Return, Rewrite, Repeat. Zij onderscheidt verschillende vormen aan de hand van of de vorm hetzelfde blijft of niet. Dit zijn de vormen die zij benoemt:

Blijft hetzelfde Verandert
Intraculturele adaptatie: Een adaptatie in dezelfde cultuur als het origineel. Interculturele adaptatie: Een adaptatie in een andere cultuur dan het origineel.
Intragenerische adaptatie: Een adaptatie in hetzelfde genre als het origineel. Intergenerische adaptatie: Een adaptatie in een ander genre dan het origineel.
Intralinguale adaptatie: Een adaptatie in dezelfde taal als het origineel. Interlinguale adaptatie: Een adaptatie in een andere taal dan het origineel.
Intramediale adaptatie: Een adaptatie in hetzelfde medium als het origineel. Intermediale adaptatie: Een adaptatie in een ander medium dan het origineel.
Intratemporale adaptatie: Een adaptatie in dezelfde tijd als het origineel. Intertemporale adaptatie: Een adaptatie in een andere tijd dan het origineel.

Qua tijd (inter- en intratemporaal) is het wat ingewikkelder om te bedenken welke vorm van een adaptatie een werk is dan bij de andere vormen. Je kan namelijk naar drie verschillende tijden kijken. Allereerst is er de tijd waarin het stuk afspeelt. Daarnaast heb je de tijd waarin het stuk is geschreven. Tot slot heb je de tijd die geïnsinueerd wordt door de setting (denk aan decor en kostuums) van het stuk. Zo heb je het toneelstuk Women of Troy, dit stuk speelt in de Trojaanse oorlog, maar de kostuums komen uit de jaren ‘40, wat de Tweede Wereldoorlog in plaats van de Trojaanse oorlog suggereert. Qua tijd waarin het stuk afspeelt is het stuk intratemporeel, het speelt allebei in de Trojaanse oorlog, maar qua setting is het stuk intertemporeel, het lijkt immers de Tweede Wereldoorlog in plaats van de Trojaanse oorlog.

Verder zijn er, naast de standaardvormen uit de tabel, nog een aantal speciale vormen vormen van adaptaties. Qua tijd heb je er twee. Als een stuk zo goed mogelijk wordt nagemaakt zoals het in het origineel was heet het een reconstructie. Als je een oud stuk naar de moderne tijd brengt heet dat een actualisatie. Qua taal heb je ook nog intersemiotische adaptaties, dit zijn adaptaties tussen twee verschillende vormen, zoals van gesproken taal naar gebarentaal. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Deaf West’s productie van Spring Awakening.

Maak jouw eigen website met JouwWeb