Woorden versus beelden
Dan heb je het andere grote verschil: een boek werkt vanuit woorden, een theaterstuk vanuit beelden. Dit levert meerdere problemen op:
- Geschreven stukken tekst zijn niet altijd direct naar beelden te vertalen;
- De taal van de schrijver is vaak heel specifiek en gaat soms verloren als je de scènes direct vertaalt;
- Het vertelstandpunt komt soms te vervallen.
Allereerst heb je in een boek soms hele gedachtegangen van personages of uitgebreide beschrijvingen van landschappen en ruimtes. Die zijn niet altijd direct naar beelden te vertalen. Je kan wel zo precies mogelijk dat landschap nabouwen op je podium, of de gedachtegang weergeven in een monoloog, maar grote kans dat dit niet aanslaat bij je publiek. Als adapter zal je dus een andere manier moeten vinden om de boodschap van dat stuk over te brengen bij je publiek.
Ten tweede is de taal van de schrijver vaak heel specifiek, en gaat soms verloren bij adaptatie naar theater. Dit is niet het geval als de kracht van de schrijver in de dialoog zit, want die kan je meestal letterlijk overnemen voor het theater, maar veeleer als de kracht van de schrijver in het narratief zit. Als adapter zal je een nieuwe vormentaal, ofwel stijl, moeten maken die past bij de taal waarin het originele werk is geschreven.
Hier zien we ook meteen het volgende, derde punt: de verteller. Bij adaptatie van literatuur naar theater komt het vertelstandpunt soms te vervallen. Neem bijvoorbeeld een scène met een groot aantal personages, die allemaal een ander perspectief op de scène hebben en dat met het publiek delen. In een boek kan je door constant van verteller te veranderen de lezer precies vertellen wat elk personage van de situatie vindt. In het theater kan dit niet: je kan alleen het publiek als extra toeschouwer hebben, die niet in de hoofden van de personages kan kijken, tenzij een personage de vierde wand breekt en het publiek direct aanspreekt. Dat kan je echter niet te veel personages laten doen. Technisch gezien is het wel mogelijk, maar het zou hoogstwaarschijnlijk te verwarrend worden voor het publiek, omdat ze de tijd niet hebben om al die verschillende perspectieven goed te verwerken. Je moet dus een andere manier verzinnen om de emoties en gedachten van een personage weer te geven. Je zou bijvoorbeeld de tekst van de scène kunnen herschrijven zodat de personages hun meningen en emoties veel directer met elkaar meedelen, of je kan de scène meerdere keren laten zien, terwijl het publiek iedere keer meer weet over de achtergrond van de verschillende personages, waardoor ze iedere keer een nieuwe laag in de scène ontdekken.
Maak jouw eigen website met JouwWeb